Thiên niên kiện là cây gì? Thảo dược quý & Bài thuốc

Sử dụng cây thuốc nam để trị bệnh vừa an toàn, hiệu quả mà giá thành lại rẻ hơn nhiều so với các loại thuốc Tây. Thế nên xu hướng tìm về thiên thiên, sử dụng thảo dược được nhiều người quan tâm. Thời gian gần đây người ta kháo nhau thông tin cây thiên niên kiện hỗ trợ điều trị xương khớp, phong tê thấp và nhiều bệnh rất tốt. Chính điều này khiến nhiều người truy lùng dược liệu. Vậy thiên niên kiện là cây gì? Có tốt không? Chữa được những bệnh gì? Địa chỉ mua thuốc nào uy tín, giá rẻ? Hãy theo dõi bài viết của chúng tôi để nhận biết thảo dược, cách dùng và nơi bán chúng nhé!

Tìm hiểu chung về cây thiên niên kiện

Thiên niên kiện là thảo dược họ nhà Ráy, có tên khoa học là Homalomena occulta L.Schott. Ngoài những cái tên kể trên thì cây còn có tên là sơn thục, thần phục, cây bao kim…

Thiên niên kiện khi còn bé trông như những cây môn, thế nhưng không dừng lại ở đó, phần thân rễ của chúng phát triển nhanh, to và kéo dài. Phần thân có màu xanh, chia thành nhiều đốt. Khi bẻ ngang sẽ thấy chúng có nhiều xơ cứng, mùi thơm. Lá mọc bao từ phần thân rễ, cuống lá dài, bề mặt lá sáng bóng, nhẵn mịn. Lá thiên niên kiện rất to, dạng hình tim. Từ tháng 4 cho tới tháng 6 là khoảng thời gian cây ra hoa. Hoa sơn thục dạng mo, không nở rộng, thường có màu xanh nhạt. Đến tháng 8 cây bắt đầu kết quả, những quả mọng nước, chứa nhiều hạt bên trong.

Cây bao kim là giống cây ưa ẩm, thích những nơi đất mùn. Thế nên những nơi có khí hậu nhiệt đới như châu Á và châu Mỹ có sự phân bố rộng rãi của nó. Ở nước ta, thiên niên kiện mọc nhiều ở sườn núi, khe suối, bờ ao, kênh rạch… Các tình thành như Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Nam… có nhiều dược liệu.

Bộ phận làm thuốc chính là phần thân rễ. Cây được thu hoạch là những cây đã già, có phần thân chắc khỏe, to đều. Mùa Xuân và mùa Thu là hai mùa thích hợp nhất để thu hoạch. Tuy nhiên nếu cần dùng thuốc thì mùa nào bạn cũng có thể hái chúng để dùng. Thân rễ thiên niên kiện thường có lớp vỏ nâu bọc và các rễ con mọc ra. Vậy nên sau khi thu hoạch bạn cần lột vỏ, cắt bỏ rễ và rửa sạch đất cát. Dược liệu này nhiều nước nên phơi bằng ánh nắng mặt trời khá lâu, lựa chọn phương pháp sấy được áp dụng nhiều hơn.

Thiên niên kiện có chứa nhiều tinh dầu, vậy nên quá trình bảo quản bạn cần hết sức cẩn thận nếu không dược liệu sẽ bị nấm mốc, hư hỏng. Tốt nhất là cho vào bao hoặc hộp kín, cất nơi khô ráo, thoáng mát.

Thiên niên kiện giúp chữa bệnh gì?

Không ít lần bắt gặp thiên niên kiện nhưng đa phần mọi người chỉ xem chúng là một loài cây dại, không có tác dụng. Thế nhưng trên thực tế đây lại là vị thuốc quý được cả Đông y lẫn Tây y tin tưởng sử dụng. Vậy thiên niên kiện có tác dụng gì, câu trả lời sẽ có ngay sau đây!

Thành phần hóa học có trong thiên niên kiện

Thiên niên kiện là thảo dược có 3 vị tiêu biểu là đắng, ngọt và cay. Dược liệu ôn hòa tốt cho hai kinh là can và thận. Thế nên trong các bài thuốc dân gian chúng dùng để điều trị các bệnh về xương khớp, phong tê thấp, đau đốt sống lưng, đốt sống cổ…

Từ các nghiên cứu y khoa, người ta chỉ ra rằng thiên niên kiện là dược liệu tốt, chữa được nhiều bệnh nhờ các thành phần sau:

Đầu tiên phải kể đến tinh dầu có trong dược liệu, chiếm 0,8 đến 1,2%. Tinh dầu của thiên niên kiện bao gồm các chất có lợi như: limonen, linalol, nerol, myrcenol,… Tinh dầu có màu vàng, mùi hương rất dễ chịu
Ngoài ra trong sơn thục còn có sabinen, a-terpinen, acetaldehyt, aldehyd propionic

Tác dụng của thiên niên kiện

Thiên niên kiện là dược liệu quý, có thể giúp chữa và hỗ trợ điều trị các bệnh sau đây:

Thiên niên kiện được xem là “khắc tinh” của các bệnh xương khớp: vôi hóa đốt sống, gai đốt sống, đau nhức xương khớp, đau lưng mỏi gối, phong tê thấp, thoát vị đĩa đệm…
Thiên niên kiện giúp điều trị đau dạ dày, viêm dạ dày
Sơn thục hỗ trợ điều trị các bệnh về đường ruột, kích thích tiêu hóa
Sơn thục chữa đau bụng kinh
Giúp giảm viêm, tiêu sưng mụn nhọt
…

Đối tượng sử dụng thiên niên kiện

Là dược liệu quý, tốt cho sức khỏe, tuy nhiên thiên niên kiện phát huy tác dụng của mình khi sử dụng cho đúng đối tượng cần nó. Vậy những ai nên sử dụng các bài thuốc từ thiên niên kiện?

Bệnh nhân bị phong tê thấp, thoát vị đĩa đệm
Người bị đau xương khớp, sưng nhức
Phụ nữ bị đau bụng kinh
Người bị rôm sảy, mụn nhọt
Người có vấn đề về đường ruột, hệ tiêu hóa
Người mắc các bệnh về dạ dày
…

Một số bài thuốc từ thiên niên kiện

Bài thuốc ngâm rượu trị đau xương khớp

Để bài thuốc này chuẩn vị, thơm ngon bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu sau:

1kg thiên niên kiện khô
Hổ cốt 100g
Ngưu tất 100g
Câu kỷ tử 100g
Rượu trắng 2 lít, phải chọn loại rượu có nồng độ cồn khoảng 42 đến 45 độ. Rượu được ủ men và nấu theo phương pháp truyền thống. Không dùng các loại rượu công nghiệp, cồn, hay các loại rượu pha trộn
Dùng bình thủy tinh có kích thước vừa phải, đủ để chứa dược liệu và rượu, nếu có bình sành thì càng tốt

Cách ngâm rượu như sau:

Đem nguyên liệu rửa sạch, để ráo nước
Sao vàng các dược liệu để dậy mùi thơm, không sao quá lâu
Cho toàn bộ dược liệu vào bình sau đỏ cho rượu vào
Đậy kín nắp và cất cẩn thận
Sau 1 tháng thì có thể lấy rượu ra dùng, mỗi ngày chỉ nên uống 1 đến 2 ly nhỏ sau bữa ăn.

Bài thuốc trị đau bụng kinh

Những cơn đau thắt trong thời gian hành kinh luôn là nỗi ám ảnh, sợ hãi của chị em phụ nữ. Cơn đau kéo dài, dữ dội khiến người bệnh mệt mỏi, khó chịu. Để trị bệnh bạn có thể áp dụng bài thuốc sau từ thiên niên kiện:

Thiên niên kiện 15g
rễ bưởi 15g
rễ cây bướm bạc 15g
rễ cây sim rừng 15g

Đem tất cả các thảo dược sơ chế sạch, sau đó đem sắc với 500ml nước tinh khiết. Khi nước thuốc cô đặc còn 200ml thì ngừng lửa, chắt lấy nước. Nên uống thuốc khi còn ấm, áp dụng bài thuốc trong suốt quá trình hành kinh. Các cơn đau sẽ không còn, việc điều hòa kinh nguyệt diễn ra ổn định hơn.

Bài thuốc điều trị rôm sảy, mụn nhọt, mẩn ngứa

Bài thuốc này thực hiện khá đơn giản nhưng bạn cần sử dụng thiên niên kiện dạng tươi.

Dùng một lượng vừa đủ cho các vết thương. Đem dược liệu rửa sạch, giã nhỏ.
Xử lý, làm sạch chỗ bị mụn, mẩn ngứa
Dược liệu sau khi giã nhỏ đắp lên vị trí có mụn, rôm sảy…
Thực hiện mỗi ngày 2 lần, kiên trì áp dụng cho tới khi các vết thương khô hẳn, không bị chảy nước

Những điều bạn cần lưu ý khi dùng thiên niên kiện

Không dùng sơn thục cho phụ nữ mang thai và cho con bú
Người bị âm hư, nóng trong, táo bón, mất ngủ… không nên dùng thiên niên kiện
Dùng thuốc đúng liều lượng, không tự ý thêm bớt. Khi dùng rượu ngâm sơn thục cần dùng lượng vừa phải tránh ngộ độc
Khi cơ thể bị chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi… chứng tỏ bạn không thích ứng được với thiên niên kiện. Việc cần làm lúc này là đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được điều trị
Tìm mua dược liệu sạch, đảm bảo chất lượng để dùng. Tuyệt đối không ham rẻ mua các dược liệu bẩn, nấm mốc vì không những không giúp chữa bệnh còn gây thêm bệnh

Thiên niên kiện là vị thuốc quý, chúng chỉ phát huy tác dụng khi được sử dụng đúng cách. Hy vọng từ những chia sẻ trên của chúng tôi bạn sẽ dùng sơn thục một cách tốt nhất!