Sâm xuyên đá, cây sâm quý như vàng chữa nhiều bệnh

Sâm xuyên đá là dược liệu quý được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền, vừa dùng để chữa bệnh, vừa giúp bồi bổ sức khỏe một cách hiệu quả. Hiện nay, ở nước ta có nhiều loại sâm khác nhau, tuy nhiên, nằm trong top “ngũ sâm đại bổ” (sâm ngọc linh, sâm bố chính, sâm tam thất bắc, sâm đương quy) thì không thể không không nhắc tới sâm xuyên đá. Một loại sâm nổi tiếng của núi rừng Tây Bắc. Vậy sâm xuyên đá trông như thế nào? Tác dụng và cách chữa bệnh ra sao? Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết để biết thêm thông tin!

Giới thiệu về sâm xuyên đá

Sâm xuyên đá là gì?

Có nhiều tên gọi khác dành cho loại dược quý này như sâm đá, sâm dây, sâm phá thạch… Nếu để ý có thể thấy tất cả các tên gọi đều được đặt dựa trên đặc điểm sinh trưởng của nó. Khác với các anh em trong họ hàng nhà sâm, sâm xuyên đá là loại sâm thân leo tương tự cây sắn dây, rễ (củ) lại có thể mọc trên đá.

Đặc điểm của sâm xuyên đá

Không mọc đơn lẻ như những loại sâm khác, sâm đá mọc thành từng cụm khoảng 3 đến 6 dây. Chúng ưa những nơi có đất mùn, cạnh các mỏm đá. Phần rễ sẽ bám chắc vào đá, phần thân dây sẽ bò theo các vách đá cao hoặc các thân cây gỗ lớn để bám vào. Lá sâm dài, hình bầu dục, trên mặt lá có ba đường gân chạy từ đầu cuống cho tới ngọn. Điểm thú vị ở loại sâm này chính là việc chúng có quả, không chỉ một mà rất nhiều. Quả của chúng ra từng chùm, nhỏ tròn như hạt cà phê. Lúc non quả có màu xanh, khi chín ngả sang màu vàng. Củ sâm có màu vàng nhạt, cây càng già sâm càng to, mùi vô cùng thơm.

Sâm xuyên đá có ở đâu?

Do điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu cũng như cách thức phát triển, sâm đá không có nhiều, đại trà ở mọi nơi. Ở nước ta hiện nay, vùng núi Tây Bắc được xem là nơi có nhiều loại sâm này. Chúng được tìm thấy trong các khu rừng già của một số tỉnh như Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang,… Cũng có một vài thông tin cho biết, cây sâm đá được tìm thấy ở một số tỉnh Trung Bộ như Quảng Bình, Quảng Nam… Biết đây là vị thuốc quý nên người ta đã tiến hành nhân giống và trồng thử nghiệm. Tuy nhiên do nhiều yếu tố khác nhau mà đến thời điểm này vẫn chưa thành công.

Thời điểm thu hoạch sâm xuyên đá

Theo kinh nghiệm trong Đông y, mùa thu là thời điểm tốt nhất để thu hoạch sâm đá. Vào giai đoạn này các dược chất có trong sâm tràn đầy, nhiều giá trị. Tuy nhiên vì những công dụng tuyệt mời mà sâm đem lại, nhu cầu dùng thuốc nhiều nên người ta thu hoạch nó quanh năm. Cũng từ việc này dẫn đến sâm ngày càng cạn kiệt và trở nên quý hiếm hơn bao giờ hết.

Củ sâm sau khi đem về được rửa sạch, cắt khúc, có thể dùng ở dạng tươi hoặc phơi khô để sử dụng.

Tác dụng của sâm xuyên đá

Thành phần hóa học có trong sâm đá

Không phải ngẫu nhiên người ta nói đây là loại sâm quý. Mọi thứ được chứng minh qua việc nghiên cứu các thành phần có trong sâm.

Đầu tiên phải nói đến Saponin, một hoạt chất quý trong các loại nhân sâm. Chúng giúp bồi bổ sức khỏe cũng như giúp cơ thể có một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Hàm lượng Saponin có trong sâm đá cao hơn cả nhân sâm và sâm ngọc linh
Thứ hai là Phenol glucoside, đây là dược chất giúp bạn có một trái tim khỏe mạnh, giải độc, thanh lọc cơ thể cùng như ngăn ngừa bệnh ung thư

Công dụng của sâm đá với sức khỏe con người

Giúp bổ huyết, nhuận khí, tráng dương. Hỗ trợ điều trị yếu sinh lý, chất lượng tinh trùng kém (hỗ trợ điều trị vô sinh). Giúp kéo dài thời gian quan hệ, chuyện chăn gối dẻo dai hơn
Giúp đầu óc minh mẫn, sáng suốt, trị suy giảm trí nhớ
Bồi bổ cơ thể cho người mới ốm dậy, phụ nữ sau sinh, người sau phẫu thuật…
Hỗ trợ phòng ngừa ung thư, chống lại quá trình lão hóa của cơ thể
Ngăn ngừa các bệnh về tim mạch như hở van tim, suy tim… cũng như giúp tim hoạt động khỏe mạnh, bền bỉ hơn
Giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể
Hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân tiểu đường, huyết áp thấp
Sâm đá giúp làm giảm các cơn đau khi bị ho, viêm phế quản
…

Đối tượng sử dụng sâm đá

Người mệt mỏi, biếng ăn
Người muốn cải thiện chức năng sinh lý
Người mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp, tiểu đường…
Người bị các vấn đề về hô hấp
Người có nhu cầu dùng sâm làm đẹp da

Cách sử dụng sâm xuyên đá

Có nhiều cách dùng sâm đá khác nhau, chúng tôi xin mách bạn 3 cách đơn giản, dễ làm nhưng không kém phần hiệu quả.

Sâm xuyên đá nấu nước

Với cách sử dụng này bạn có thể uống nước sâm như nước uống hằng ngày. Có thể dùng sâm tươi hoặc sâm khô đều được.

Lấy 30g sâm khô (nếu là sâm tươi thì dùng 50g) đem rửa sạch
Thái thành lát mỏng rồi cho vào ấm (nếu được, bạn nên sử dụng siêu hoặc các loại ấm làm từ đất nung)
Cho 2 lít nước vào và đun sôi (đun nước với ngọn lửa vừa phải để các chất có trong sâm tan dần vào nước)
Sau khi nước sôi hạ lửa nhỏ cho sôi thêm 30 phút là được
Rót nước để nguội và uống thường ngày

Để sâm xuyên đá phát huy được tác dụng của mình bạn nên dùng nó ít nhất là trong vòng một tháng.

Sâm xuyên đá ngâm rượu

Nếu có được những củ sâm tươi mới để ngâm rượu thì không còn gì tuyệt vời hơn. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có sẵn và tìm kiếm được ngay nên rượu sâm đá khô cũng là một lựa chọn tốt. Dưới đây chúng tôi xin giới thiệu cho bạn cách ngâm rượu xuyên đá khô:

Dùng 1kg sâm đá khô rửa sạch, để ráo nước sau đó đem sao vàng cho dậy mùi thơm, để nguội
Cho sâm vào bình thủy tinh đã được làm sạch, tiệt trùng (nên xếp sâm vào để bình rượu trông bắt mắt và hấp dẫn hơn)
Đổ từ từ 18 lít rượu vào bình rồi ngâm
Đậy kín nắp bình, cất vào nơi khô ráo, thoáng mát, 3 tháng sau là đã có thể sử dụng

Bạn có thể sử dụng nhiều hoặc ít hơn lượng mà chúng tôi chia sẻ để phù hợp với nhu cầu của mình.

Sâm xuyên đá ngâm mật ong

Mật ong vốn dĩ đã là một dược liệu quý được mọi người tin dùng. Khi kết hợp với sâm xuyên đá chúng trở thành bộ đôi hoàn hảo đối với sức khỏe con người. Vị ngọt có trong mật ong sẽ làm giảm bớt đi vị đắng trong sâm nên khi dùng sẽ dễ chịu hơn.

Đem nguyên liệu rửa sạch, thái mỏng
Cho vào bình thủy tinh, sau đó đổ mật ong từ từ lên tới khi ngập hết sâm
Đậy kín nắp, sau 2 tháng là có thể lấy ra dùng
Với bài thuốc này bạn có thể dùng mỗi ngày 1 đến 2 muỗng là đủ. Có thể đem pha loãng với nước sẽ dễ uống hơn.

Những lưu ý cần nhớ khi dùng sâm xuyên đá

Mặc dù là sâm quý và chữa nhiều bệnh khác nhau nhưng có những trường hợp không nên sử dụng, cụ thể:

Nếu sức khỏe của bạn quá yếu thì không nên sử dụng rượu ngâm
Người bị cao huyết áp, mắc các bệnh liên quan đến gan, thận… không nên dùng
Bệnh nhân bị ung thư đang trong quá trình xạ trị, hóa trị tuyệt đối không dùng sâm đá
Không dùng sâm dây khi cơ thể có vấn đề về tiêu hóa
Quá trình dùng rượu sâm cần dùng lượng vừa phải, không quá 50ml/ngày. Không dùng liên tục kéo dài, nên dùng khoảng 3 ngày/tuần

Ở trên là những thông tin về loài sâm đá quý hiếm. Hy vọng với những chia sẻ này bạn sẽ dùng sâm đá đúng cách, mang lại hiệu quả tích cực cho sức khỏe bản thân và gia đình thân yêu!