Ngũ gia bì: Tác dụng, cách dùng và bài thuốc chữa xương khớp
Ngũ gia bì được biết đến nhiều với vai trò là cây cảnh phong thủy, dùng để trang trí trong nhà ngoài vườn hoặc các văn phòng công sở. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, nó là một vị thuốc quý giúp chữa được nhiều bệnh khác nhau. Bạn đã biết gì về thảo dược này? Ngũ gia bì có tác dụng gì? Có thể tìm mua ở đâu, giá bán như thế nào? Để hiểu rõ hơn về giống cây này, mời quý bạn đọc cùng theo dõi những thông tin dưới đây!
Ngũ gia bì là cây gì?
Ngũ gia bì là loài thân thảo nhỏ, mọc thành từng bụi, khi trưởng thành có thể đạt chiều cao từ 2 đến 5m. Tên của thảo dược do đặc điểm ngoại hình và công dụng tạo nên. Ngũ gia nhằm chỉ đến lá của cây, thường là 5 lá chét mọc chụm với nhau, bì chính là phần vỏ rễ, bộ phận duy nhất có công dụng chữa bệnh. Ngoài tên gọi này, thảo dược còn được biết đến với nhiều cái tên khác như: ngũ gia bì chân chim, cây đáng, sâm nam, xuyên gia bì, thích gia bì… Tên khoa học là Schefflera Octophylla, chi chân chim, họ ngũ gia bì Araliaceae.
Vào hè, những bông hoa ngũ gia bì đua nhau nở, thông thường các loại hoa có màu đỏ hoặc vàng thì hoa ngũ gia bì lại có màu xanh lục đặc trưng. Vì hoa nhỏ nên quả cũng nhỏ, mỗi quả bé tí chưa quá 3mm, có màu đen khi chín. Rễ cây thuộc loại thân gỗ, mọc bám sâu vào lòng đất, không chỉ là bộ phận giúp cây lấy chất dinh dưỡng mà còn là bộ phận giúp chữa bệnh tốt nhất.
Khi tìm mua dược liệu có thể bạn được giới thiệu mỗi nơi một loại ngũ gia bì khác nhau, vậy đâu mới là ngũ gia bì thật? Thật ra điều này do dược liệu có nhiều loại khác nhau, hiện nay có 3 loại chủ yếu là ngũ gia bì gai, ngũ gia bì cẩm thạch và ngũ gia bì hương.
Chỉ thu hoạch những cây có tuổi thọ trên 10 năm, thế nên cần những người lành nghề thực hiện. Bởi nếu không cẩn thận cây có thể chết. Phần vỏ rễ được làm sạch, phơi hoặc sấy khô để làm thuốc. Không nên để dược liệu nơi ẩm thấp, dễ gây nấm mốc, hư hỏng dược liệu.
Châu Á là khu vực có thổ nhưỡng, khí hậu thích hợp để giống cây này sinh trưởng và phát triển. Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Malaysia,… là những nước có nhiều dược liệu. Ở nước ta cây phân bố ở hai đầu đất nước, rất ít có ở khu vực miền Trung.
Tác dụng của cây ngũ gia bì
Bạn sẽ phải ngạc nhiên khi biết những công dụng tuyệt vời mà sâm nam đem đến cho sức khỏe. Dưới đây là một số tác dụng tiêu biểu của cây:
Ngũ gia bì giúp điều trị các bệnh về xương khớp
Một cơ thể dẻo dai, khỏe mạnh, dễ dàng vận động và di chuyển luôn là mong ước của nhiều người. Tuy nhiên tuổi già không chừa bất kỳ ai, hệ thống xương khớp trong cơ thể cũng dần bị lão hóa, các mô sụn khô, trơ, các miếng đệm dần mòn dẫn tới các cơn đau nhức. Ngoài ra ít tập thể dục, mang vác đồ nặng hay bị chấn thương cũng có thể gây bệnh.
Người ta tìm thấy nhiều chất dinh dưỡng có trong lớp vỏ sâm nam, đặc biệt là chất heterozit và eleutherozit. Các chất này có khả năng giảm đau, tiêu viêm cũng như kháng khuẩn vô cùng hiệu quả. Vậy nên khi dùng dược liệu các cơn đau được giảm dần và khỏi hẳn.
Tìm hiểu tác dụng của sâm đương quy chữa bệnh xương khớp
Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể
Các loại vitamin và axit hữu cơ có lợi sẽ giúp trọng lượng của lá lách tăng lên, thúc đẩy nhanh quá trình hình thành kháng thể. Ngoài ra các chất có trong cây sâm nam còn có thể ngăn ngừa các tế bào ung thư, chống lại các virus gây bệnh.
Điều trị an thần, giúp giấc ngủ sâu hơn
Tác dụng an thần của thích gia bì không hề thua kém bất kỳ loại thảo mộc nào khác, thậm chí còn hơn. Chúng giúp cân bằng não bộ, tạo sự thoải mái cho hệ thần kinh, từ đó cải thiện tinh thần, ngủ ngon hơn.
Điều trị huyết áp cao
Khi lượng máu dồn lên thành động mạch quá lớn dẫn tới cao huyết áp, bệnh xuất hiện nhiều ở độ tuổi trung niên và người già. Sẽ không quá nguy hiểm nếu biết cách điều phối, chữa trị, để lâu có thể gây xơ vữa động mạch, đột quỵ… Dùng ngũ gia bì sẽ giúp cho lượng máu trong cơ thể điều hòa thông suốt, từ đó huyết áp dần ổn định hơn.
Cây sâm nam giúp trị phù thận
Nắm giữ vị trí quan trọng trong hệ bài tiết, thận là cơ quan giúp lọc cặn bã, đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Một khi nó bị tổn thương dẫn đến các chức năng của thận sẽ dần suy giảm, độc tố tích tụ gây ra các bệnh phù nề ở thận. Sử dụng đúng bài thuốc là điều hết sức quan trọng trong việc điều trị bệnh. Nếu không may mắc bệnh bạn không nên bỏ qua dược liệu này. Ngoài ra cũng cần kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo chất dinh dưỡng.
Bài thuốc chữa bệnh hay từ ngũ gia bì
Ngũ gia bì ngâm rượu giúp điều trị xương khớp
- Sau khi mua dược liệu về bạn đem rửa sạch, vớt cho ráo nước.
- Bắc chảo lên bếp, để nóng rồi cho dược liệu vào sao vàng, dậy mùi thơm. Tránh sao quá cháy khiến thảo dược có mùi hôi, mất hết chất dinh dưỡng, tác dụng chữa bệnh giảm xuống
- Sau khi sao vàng tiến hành đem xay thành bột nhỏ
- Cho bột vào bình thủy tinh, đổ rượu vào
- Cứ 100g thảo dược ngâm cùng 1 lít rượu gạo
- Đậy kín nắp, sau 10 ngày có thể đem ra dùng
Trước khi uống nên lắc đều bình để bột gia bì hòa đều với rượu. Không nên dùng quá nhiều, mỗi ngày chỉ nên uống một chén nhỏ sau bữa ăn tối. Vừa giúp trị bệnh vừa giúp giấc ngủ ngon hơn. Áp dụng bài thuốc này giúp giảm các cơn đau xương khớp, phong tê thấp, tê bì chân tay, té ngã tụ máu… vô cùng hiệu quả. Tuy nhiên có một vài trường hợp không nên dùng rượu ngũ gia bì, chẳng hạn: phụ nữ mang thai, cho con bú, người âm hư hỏa vượng, người huyết áp thấp.
Với những người không thể uống rượu thì dùng dược liệu sắc nước uống để trị bệnh cũng rất tốt.
Bài thuốc điều trị suy nhược cơ thể
Để thực hiện bài thuốc này bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu sau:
- Ngũ gia bì
- Đương quy
- Mẫu đơn bì
- Xích thược
Mỗi loại 40g, đem rửa sạch. Đem tá hoặc xay dược liệu thành bột mịn. Mỗi ngày dùng 4g, uống sáng và tối. Có thể pha với nước ấm, cho một chút mật ong sẽ dễ uống hơn.
Bài thuốc trị yếu sinh lý từ ngũ gia bì
Nguyên liệu gồm:
- Ngũ gia bì 16g
- Thỏ ty tử 16g
- Phòng sâm 16g
- Cẩu tích 12g
- Khởi tử 12g
- Hạt sen 12g
- Cam thảo 10g
- Nhục thung dung 10g
Rửa sạch, trộn đều tất cả các dược liệu rồi sắc với 1,8 lít nước. Khi nước thuốc cạn còn 400ml thì đem xuống, bỏ bã. Chia thuốc thành 2 phần và uống trong ngày. Thuốc chỉ dùng trong ngày, không dùng đi dùng lại, các chất có trong dược liệu sau 1 lần sắc đã hết, hơn nữa nếu để qua ngày thuốc có thể bị thiu, uống vào bị đau bụng. Sau khi dùng thuốc nam giới sẽ cảm thấy tinh thần phấn chấn, chức năng sinh lý dần được cải thiện hơn.
Một số lưu ý khi dùng ngũ gia bì chân chim
- Tuyệt đối không sử dụng cho phụ nữ có thai vì trong dược liệu kết hợp có thể có tính nóng, dễ gây hư thai.
- Phụ nữ sau sinh, cho con bú cũng không nên dùng thuốc
- Người âm hư hỏa vượng cũng không nên dùng
- Người mẫn cảm, hay bị dị ứng cần cân nhắc trước khi dùng. Nếu khi dùng cảm thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường thì nên đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị
- Nhiều người có suy nghĩ thuốc nam lành tính, an toàn nên việc thêm bớt dược liệu không ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Tuy nhiên đây là một quan điểm hết sức sai lầm, vậy nên tuyệt đối không tự ý sử dụng các bài thuốc tự chế. Nên dùng thuốc theo kê đơn rõ ràng.
Ở trên là toàn bộ thông tin về cây thuốc quý ngũ gia bì. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp những thông tin về dược liệu này. Chúc bạn có nhiều sức khỏe sau khi dùng thảo dược!