Cây mắc cỡ có tác dụng gì? Chữa bệnh gì?

Cây mắc cỡ hay còn gọi là cây trinh nữ, cây xấu hổ. Chúng mọc hoang ở những vùng đất trồng, ven đường, ven sông, cạnh các ao hồ… Cây có nhiều nhưng ít ai sử dụng vì nghĩ rằng chúng không có giá trị gì. Thế nhưng bạn lại đang bỏ qua một thảo dược tốt để chữa bệnh đấy. Nếu chưa biết về công dụng của cây mắc cỡ thì cùng theo dõi bài viết sau đây của chúng tôi để hiểu thêm nhé!

Mô tả cây mắc cỡ

Mắc cỡ là loài cây bụi, mọc bò trên mặt đất. Thân cây mảnh, màu nâu hoặc đỏ tía, có nhiều gai nhọn. Tên gọi của cây bắt nguồn từ đặc điểm của lá, chỉ cần một ngọn gió lớn, một cái chạm nhẹ chúng đã vội vàng thu mình, khép lá lại. Điều này được ví như sự e thẹn, xấu hổ của cô thiếu nữ mới lớn. Hằng năm, cứ khoảng tháng 6 tới tháng 8, hoa mắc cỡ nở rộ. Những bông hoa tròn, xinh xắn, có thể có màu hồng (đỏ) hoặc màu trắng. Trong hai loại này thì cây mắc cỡ hoa đỏ được dùng để chữa bệnh, dược tính có trong nó rất tốt cho sức khỏe. Còn cây mắc cỡ hoa đỏ ít được sử dụng vì giá trị thấp. Quả mắc cỡ có màu xanh, khi già chuyển sang nâu. Ở giữa quả có các nút thắt, hay còn gọi là phần eo, bên trong có chứa nhiều hạt nhỏ. Mỗi quả thường có từ 3 đến 4 hạt.

Bắt nguồn từ châu Mỹ, cây mắc cỡ di cư tới nhiều nơi trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Cây thích nghi được nhiều kiểu thổ nhưỡng, khí hậu khác nhau, vậy nên ở trước ta đâu đâu cũng có.

Tất cả các bộ phận của cây mắc cỡ đều được sử dụng làm thuốc, thu hoạch quanh năm. Cây có thể dùng tươi hoặc khô nhưng để tiện và dùng được lâu thì dạng tươi được sử dụng nhiều hơn. Cây xấu hổ được cắt ngắn, rửa sạch, loại bỏ chất bẩn. Cây có gai nhọn nên trong quá trình sơ chế bạn cần hết sức cẩn thận, có thể dùng bao tay. Sau khi phơi hoặc sấy khô bạn cần cho chúng vào bao kín để bảo quản.

Cây mắc cỡ chữa bệnh gì?

Những dưỡng chất nào giúp cây mắc cỡ có thể chữa bệnh?

Nhìn vẻ bề ngoài mắc cỡ là loại thảo dược mảnh mai, nhỏ nhắn, thế nhưng khả năng chữa bệnh thì không thể ngờ tới. Cây có vị ngọt, tính hàn, rất tốt cho việc trấn an tinh thần, kháng viêm, làm dịu các cơn đau, hạ huyết áp, lợi tiểu… Thế nên đây là dược liệu thường có mặt trong các bài thuốc Đông y.

Nhận định đây là vị thuốc quý nên y học hiện đại cũng đã bắt tay vào nghiên cứu chúng. Kết quả thu về vô cùng mỹ mãn vì cây mắc cỡ có rất nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe:

Một chất có khả năng giảm đau, gây tê, tiêu viêm được tìm thấy nhiều trong cây đó là alkaloid
Khi phân tích tới lá, người ta tìm thấy hai chất là Adrenalin và Selen, đây là hai chất giúp quá trình vận chuyển máu về tim diễn ra tốt hơn
Trong hạt của cây xấu hổ cũng có rất nhiều Selen
Ngoài ra, trong cây mắc cỡ còn có nhiều alcohol, mimosin, flavonoid, acid amin và acid hữu cơ

Tác dụng của cây mắc cỡ

Nhiều người thắc mắc rằng loài cây dại này có thật sự chữa bệnh. Chúng có thể chữa được bệnh gì? Sau đây là một số tác dụng tiêu biểu của cây xấu hổ:

Cây mắc cỡ hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, thoát vị đĩa đệm
Hỗ trợ điều trị các bệnh có liên quan đến phổi
Chữa mất ngủ, đau thần kinh
Rất tốt cho việc điều trị bệnh ho, viêm phế quản
Điều trị viêm dạ dày, giải độc gan
Chữa đầy bụng, khó tiêu, viêm ruột
Điều trị khí hư, làm thay đổi chu kỳ rụng trứng
Cây mắc cỡ giúp hạ đường huyết trong máu
…

Đối tượng nào nên sử dụng cây xấu hổ?

Cây xấu hổ có thể chữa được nhiều bệnh, vậy nên đối tượng sử dụng được thảo dược cũng rất nhiều:

Những người bị chứng mất ngủ, ngủ không sâu giấc, đêm trằn trọc, hay tỉnh giấc, cảm giác mơ màng khi ngủ, tỉnh dậy thấy mệt mỏi, lờ đờ… nên dùng cây xấu hổ
Người bị đau nhức xương khớp, đốt sống cổ, đau lưng, viêm vai gáy, đau các đốt chân, tay, …
Người bệnh ho lâu ngày không khỏi, ho dai dẳng kéo dài, viêm phế quản
Người bị các vấn đề về đường ruột như đầy bụng, khó tiêu,…
Gan bị tổn thương do uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá… nên sử dụng cây xấu hổ để trị bệnh
Người gặp các vấn đề tâm lý như stress, mệt mỏi, áp lực công việc, cuộc sống… dùng bài thuốc từ cây mắc cỡ giúp ổn định tinh thần hiệu quả

Những bài thuốc trị bệnh hiệu quả từ cây mắc cỡ

Bài thuốc chữa đau xương khớp

Bệnh xương khớp không bỏ qua bất kỳ đối tượng nào, đặc biệt là khi tuổi cao sức yếu. Một khi mắc bệnh bạn sẽ cảm thấy việc đi lại, sinh hoạt trở nên thật khó khăn. Để điều trị bệnh này bạn có thể sử dụng bài thuốc từ cây mắc cỡ sau:

Rễ cây xấu hổ (40g), đem cắt xiên thành từng lát mỏng
Dùng một ít rượu trắng, chọn loại rượu nguyên chất, tốt để ủ, không dùng rượu pha chế từ cồn. Tẩm đều vào dược liệu rồi ủ trong vòng một tiếng
Lấy dược liệu sao vàng, quá trình sao cần đảo đều tay, không được để dược liệu bị cháy
Cho dược liệu vào siêu đất, sắc cùng 500ml nước, đun đến khi nước thuốc giảm còn một nửa thì cho xuống
Đợi thuốc nguội rồi uống, mỗi lần uống 100ml

Đó là cách dùng cho một ngày, để thuận tiện thì quá trình sơ chế nguyên liệu bạn có thể tăng số lượng để giảm bớt quá trình chuẩn bị. Thay vì dùng 40g cây mắc cỡ để sao vàng thì có thể dùng 200g, chia đều cho 5 ngày. Sau khi dùng thuốc chắc chắn chúng sẽ giúp bạn giảm các cơn đau một cách hiệu quả.

xem thêm:

Bài thuốc điều trị viêm phế quản từ cây mắc cỡ

Viêm phế quản là bệnh do nhiễm trùng niêm mạc và tiểu phế quản, khiến không khí trong phế quản khó lưu thông. Bệnh không lập tức trở nặng mà sẽ chuyển biến theo các cấp độ. Từ cấp tính, mãn tính, co thắt, bội nhiễm, dạng hen và cuối cùng là viêm phế quản phổi. Vậy nên bệnh càng được điều trị càng sớm càng tốt, càng để lâu càng nhiều biến chứng. Bài thuốc từ cây xấu hổ sẽ giúp bạn điều này:

Dùng 100g rễ cây xấu hổ, xử lý sạch
Đem xấu hổ sắc cùng nửa lít nước, đến khi thuốc sôi cạn còn ⅕ thì dùng lại
Chia nước thuốc thành hai phần, uốn sau hai bữa ăn chính
Nên uống thuốc khi còn ấm

Bài thuốc giúp ổn định huyết áp

Huyết áp ổn định, sức khỏe tốt là điều ai cũng mong muốn. Tuy nhiên ngày nay số người bị mắc bệnh ngày càng nhiều. Bài thuốc từ cây xấu hổ trị bệnh này được thực hiện như sau:

Cây xấu hổ 6g
Câu đằng 6g
Cùi bông sứ 6g
Đỗ trọng 6g
Lá vông 6g
Hạt muồng ngu 6g
Kiến cò 6g
Hà thủ ô 8g
Tăng ký sinh 8g
Địa long 4g

Đem các dược liệu tán thành bột nhỏ, cho một lượng mật ong vừa đủ để tạo thành viên hoàn. Mỗi ngày dùng 2 viên để uống. sau một tuần sử dụng bạn sẽ thấy bệnh chuyển biến rõ rệt.

Khi sử dụng cây mắc cỡ cần chú ý điều gì?

Dưới đây là một số điểm bạn cần lưu ý khi sử dụng cây xấu hổ làm thuốc chữa bệnh:

Các đối tượng sau không nên sử dụng cây mắc cỡ: phụ nữ trong thời kỳ mang thai, cho con bú, bị suy nhược cơ thể, người bị tính hàn
Tránh nhầm lẫn giữa cây mắc cỡ và cây hoa Mimosa Đà Lạt
Kiên trì áp dụng bài thuốc, không nóng vội, không tự ý thay đổi liều lượng
Nếu thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường khi sử dụng thuốc thì cần ngưng dùng ngay và hỏi ý kiến bác sĩ

Như vậy có thể thấy mắc cỡ không phải là cây dại vô ích như nhiều người vẫn nghĩ. Nó đúng là vị thuốc quý giúp nâng cao sức khỏe vô cùng hiệu quả. Hi vọng bạn có thể áp dụng bài thuốc hay từ chúng!